Aloe Vera-sap: Topverzorging voor maag en darmen

In de zuiderse landen waar ze welig groeit, wordt de vetplant Aloe Vera bijna als een wondermiddel beschouwd. De gel uit het merg kent enorm veel toepassingen voor de huid, gaande van droge en schilferende huid over zonnebrand en brandwonden tot stralingswonden door radiotherapie en ouderdomsverschijnselen van de huid. Maar ook via orale inname kan de Aloe Vera heel veel betekenen. Ditmaal voor de gezondheid van maag en darmen.

Even voorstellen

Van de Aloe Vera worden twee soorten gebruikt: Aloe Vera (Barbados Aloë of echte aloi), die zijn roots heeft in Noord-Afrika en Arabië, en de Aloe Ferox (Kaapse aloi), afkomstig van Zuid-Afrika. Beide planten zijn inmiddels wijd verspreid in Mediterrane, subtropische en tropische gebieden en worden intensief geteeld voor commerciële doeleinden.
Deze oorspronkelijke woestijnplant gedijt best op goed doorlatende, zandige of rotsige bodems in zonnige tot hete, droge streken bij een minimumtemperatuur van 5° Celsius. Aloë kan door vocht op te slaan groeien op dorre, arme bodems en kan lange periodes van droogte doorstaan. Deze vetplant wordt gekenmerkt door rozetten van lancetvormige, aan de basis brede (10 à 20 cm) en puntig uitlopende dik vlezige en stijve bladeren (30 à 60 cm lang), met een glad oppervlak, maar met randen die bezet zijn met kleine, wittige tanden. De kleur van de bladeren kan variëren van grijsgroen over blauwgroen tot heldergroen met soms paarse randen; de jonge bladeren zijn vaak wit gespikkeld. Het grote verschil tussen de Aloe Vera en de Aloe Ferox is het feit dat eerstgenoemde een ‘zittende plant’ is (60 à 90 cm groot), terwijl de andere een korte, houtige stam vertoont (tot 2 à 3 m). Beiden bloeien ze met oranjegele tot oranjerode bloemen in slanke, losse aren (vera) of dichte, borstelachtige bloeiwijzen (ferox).

Aloe Vera-juice of -sap?

Voor de verzorging van maag-en darmslijmvliezen wordt de zogenaamde ‘aloë-juice’ of het ‘aloë-sap’ ingezet. Die wordt verkregen na het zorgvuldig ‘filteren’ van de bladeren, waarbij de buitenste, anthrachinonen houdende cellagen worden verwijderd. De overblijvende parenchymateuze, binnenste cellagen, doen zich dan voor als een kleurloze, geurloze, slijmerige, viskeuze en gelachtige pulp. Fijn verwrijven van deze pulp levert de vloeibare aloë-juice op.

Dit sap moet zeker onderscheiden worden van de laxerende ‘bittere aloë’ of latex. Dat is het gele sap dat uit de buitenste delen van het blad vloeit als het doorgesneden wordt. Na indampen vormen zich hieruit groenbruine tot donkerbruine, ondoorzichtige, wasachtige, oneffen brokjes. Deze zijn rijk aan de zogenaamde antrachinonen; prikkelende stoffen die de darmtransit kunnen stimuleren en die – net zoals de voor dit doel veel meer aangewende senna – in bepaalde gevallen bij constipatie kunnen ingezet worden. Voor alle duidelijkheid: de verder aangehaalde nuttige effecten slaan niet op deze latex, maar op het antrachinonenvrije aloë-sap.

Verzacht de maag- en darmslijmvliezen

Het tot sap of juice vermalen merg van de aloëbladeren is in eerste instantie rijk aan ‘mucoplysachariden’, zoals acemannaan, glucomannaan en manosederivaten. Dat zijn bijzondere koolhydraten die voor de mens onverteerbaar zijn, en heel wat water binden. Ze stellen hierbij bijzondere, verzachtende slijmstoffen vrij die het slijmvlies van de maag en darmen zowel verzachten, versterken, helen als beschermen tegen schadelijke invloeden (zoals overdreven maagzuurafscheiding). Aloë-juice versterkt dus de slijmlaag die in normale omstandigheden van het maag- en darmslijmvlies bedekt en remt ontstekingen in irritaties erin. Deze aloë-uice, die dus absoluut geen darmprikkelende anthrachinonen mag bevatten van de buitenlagen van het blad, wordt dan ook in eerste instantie ingezet:

-       Bij brandend maagzuur, zuurbranden en zure oprispingen

-       In de preventie en aanpak van gastritis (maagwandontsteking), maag- en duodenumzweren

-       In de aanpak van darmontsteking en prikkelbare darm/spastisch colon

-       Als ondersteunend middel bij chronische darmontstekingen zoals de ziekte van Crohn en Colitis ulcerosa.

Als dosering wordt doorgaans aangeraden om 30 ml (bv 3 eetlepels) à 50 ml (5 eetlepels) voor de maaltidjen in te nemen. Het sap mag eventueel verdund worden in een half glas water. Hogere doses kunnen op voorschrift.

Ook: enzymen en nutriënten

Aloë-juice kan ook helpen bij:

-       Indigiestie of dyspepsie (beladen spijsvertering, opgeblazen gevoel)

-       Een moeilijke eiwitvertering

-       Een vervuild darmkanaal

Minder gekend, maar zeer interessant is het gunstig effect van aloësap bij diabetes type 2. Op basis van de hoger aangehaalde slijmstoffen die de opname van koolhydraten vertragen (en dus de glucosespiegel trager doen oplopen) en op basis van voedingsstoffen zoals aminozuren, mineralen en vitaminen, kan regelmatig gebruik ervan namelijk de nuchtere bloedsuikerspiegel en de merker voor de chronische bloedsuikerspiegel (HbA1c), verlagen.
Ten slotte: door de rijkdom aan voedingsstoffen, voorop aminozuren, mineralen en vitaminen, kent aloë vera iets minder onderbouwde toepassingen zoals: anemie (bloedarmoede), verzwakte immuniteit, verstoorde darmflora, candidiasis, reumatische aandoeningen en vermoeidheid. 

Optimale keuze

Er zijn heel wat soorten aloë vera-sap op de markt. Hoe maak je hierin een goede keuze?

-       Aloë-juice verliest heel veel van zijn eigenschappen bij verhitting, omdat dit de enzymen vernietigt en de slijmstoffen minder werkzaam maakt. Kies daarom zeker voor een aloë vera-juice die geen enkele hittebehandeling onderging

-       Niet zelden bevat aloë vera-sap bewaarmiddelen zoals kaliumsorbaat of natriumbenzoaat. Deze kunnen probleemloos vervangen worden door vitamine C en citroenzuur, die natuurlijke bewaareigenschappen vertonen

-       Ga na of de aloë vera-juice puur en onverdund is; goedkopere sappen zijn vaak verdunde sappen

-       Biologische kwaliteit is een absolute meerwaarde

-       Verpakking met een UV-filter biedt een meerwaarde

-       Kies uiteraard sap zonder suiker!

Bron: Biogezond April 2021 pag. 24-26